Steve Johnson, één van de programmaleiders van ‘Leading from Self-Awareness‘, benadrukt het belang van een salutogene benadering om onszelf en anderen te beschermen tegen de onvermijdelijke stress en uitdagingen van het leven
Historisch gezien hebben we onze gezondheid op drie manieren benaderd:
- De pathogene benadering: de afwezigheid van handicaps, ziekte en vroegtijdige sterfte.
- De salutogene benadering: de aanwezigheid van een positieve staat van menselijke capaciteiten en functioneren op het gebied van cognitie, affectie en gedrag.
- Een complete staat benadering: de aanwezigheid van een positieve staat van menselijke capaciteiten en functioneren en de afwezigheid van handicap, ziekte of gebreken.
In de Westerse wereld heeft de pathogene benadering veel aandacht gekregen. Er zijn aanzienlijke financiële en menselijke investeringen gedaan en er is veel onderzoek verricht om gezondheidsproblemen en uitdagingen aan te pakken, met wisselende resultaten als gevolg qua uitkomsten en rendement op gedane investeringen.
“Het ontwikkelen van een salutogene aanpak leidt niet alleen tot een hogere levenskwaliteit en geluk, maar ondersteunt ook ons vermogen om met de onvermijdelijke ups en downs en stressfactoren om te gaan”
In tegenstelling tot de pathogene benadering richt het salutogene model van welzijn zich op het voorkomen van een slechte gezondheid, ziekte of vroegtijdige sterfte. Dit wordt bereikt door het ontwikkelen van kennis, vaardigheden en positieve menselijke capaciteiten en functioneren op het gebied van cognitie, affectie en gedrag.
Het ontwikkelen van deze positieve menselijke capaciteiten draagt niet alleen bij aan een hogere levenskwaliteit en geluk, maar ondersteunt ook ons vermogen om met de onvermijdelijke ups en downs en stressfactoren van het leven om te gaan.
De salutogene benadering werd voor het eerst besproken door de medisch socioloog Aaron Antonovsky en richtte zich op de ontwikkeling van capaciteiten op drie cruciale gebieden, waar Antonovsky samenhang in zag.
- Begrijpelijkheid: dit verwijst naar het vermogen van een persoon om de wereld en ervaringen te begrijpen. Het gaat om het hebben van een coherente en consistente kijk op de wereld en het gevoel dat dingen voorspelbaar en begrijpelijk zijn.
- Beheersbaarheid: dit heeft betrekking op het geloof van een persoon in zijn vermogen om uitdagingen en stressfactoren aan te pakken. Mensen met een sterk gevoel van beheersbaarheid geloven dat ze over de middelen en vaardigheden beschikken om de moeilijkheden van het leven aan te kunnen.
- Zinvolheid: dit verwijst naar de perceptie dat het leven een doel en betekenis heeft. Een gevoel van betekenis geeft individuen een reden om gezond gedrag te vertonen en voor zichzelf te zorgen.
Naast het creëren van een gevoel van samenhang bepleit de salutogene benadering van gezondheid ook de ontwikkeling van algemene en specifieke hulpmiddelen om de onvermijdelijke stressfactoren en de ups en downs van het leven het hoofd te bieden.
Sommige van deze hulpmiddelen zijn bijvoorbeeld: het vergroten van zelfbewustzijn door een verkenning van waarden, karaktersterkten, passies en levensbelangen; gezonde psychosociale welzijnspraktijken; gezonde sociale steun en relaties; een dieper begrip van spiritualiteit en kennis van verschillende culturen; het ontwikkelen van bewuste aardingsrituelen en -praktijken; en het aannemen van een algemene preventieve gezondheidsgerichte benadering.
Met deze hulpmiddelen in onze toolkit voor salutogeen welzijn vergroten we niet alleen ons gevoel van samenhang, maar zijn we ook beter in staat om onszelf en anderen te beschermen tegen de onvermijdelijke stressfactoren en uitdagingen van het leven, en gedijen we veel beter
In ‘Leading With Self Awareness‘ zullen we deelnemers ondersteunen bij het ontwikkelen van een op ervaringen gebaseerde ‘salutogene welzijns toolkit’ en hun eigen ‘persoonlijke salutogene welzijns blauwdruk’.
Wij zijn ervan overtuigd dat het omarmen van een salutogeen model op welzijn de beste manier is om individuen en groepen te empoweren voor het leven.
Steve Johnson is CEO van het Wellbeing Science Institute. Hij is mede-programmaleider van ‘Leading with Self-Awareness‘ een gezamenlijk programma van Johan Cruyff Institute en Wellbeing Science Institute.
‘Leading with Self-Awareness‘ is een innovatief leiderschapsprogramma dat zich richt op belangrijke gebieden van de moderne neurowetenschappen om leiders te helpen een genuanceerde emotionele toolkit te ontwikkelen en te integreren in hun leiderschapspraktijk.
