David Goldblatt, Brits historicus, socioloog, journalist en schrijver, is zonder twijfel ervan overtuigd dat vrouwenvoetbal het volgende grote thema is: “Over tien jaar vragen we ons af waarom we het zo lang genegeerd hebben; het heeft de toekomst”
Hij woonde regelmatig de wedstrijden van Tottenham Hotspur bij als de derde generatie van de Goldblatts, aan de hand van zijn vader en grootvader. Hij groeide op bij het oude stadion aan White Hart Lane als een fervente fan uit Londen die op zijn tienerkamer zijn idolen als posters aan de muur had hangen. David Goldblatt was zo’n kind dat altijd aan het voetballen was en als volwassene geniet hij er nog steeds met volle teugen van, maar niet zozeer van de gemaakte goals, maar meer van de symboliek en de verhalen die hij via zijn boeken tot uitdrukking wil brengen. “Voetbal is echt een perfecte reflectie van wat er speelt in de samenleving”, zegt hij.
Deze Londenaar uit Bristol is onder meer auteur van het boek ‘The Game of Our Lives: the meaning and making of English Football’, waarmee hij in 2015 het ‘William Hill Sports Book of the Year‘ won. Hij debuteerde in 2006 als schrijver met ‘The Ball is Round: A Global History of Football‘ en dankzij dat boek kon hij zich professioneel geheel wijden aan de studie van het voetbal, een sport die hij verstandsmatig analyseert vanuit zijn veelzijdige invalshoeken als historicus, socioloog, journalist en schrijver.
We komen hier wat meer te weten over David Goldblatt, die ook college geeft aan de studenten van de Master in Football Business of Johan Cruyff Institute in partnership with FC Barcelona van het Johan Cruyff Institute. Intens, scherp, categorisch en zeer duidelijk in zijn meningen. Van zijn docentschap geniet hij het meest, want “wat heeft het voor zin om dit allemaal te weten als je het daarna niet kunt delen?”, zegt hij, en hij voelt zich vooral tevreden als hij schrijft “omdat schrijven je alert maakt, want je kunt je er niet verbergen”. En dat is precies wat hij gedaan heeft bij onze Master: lesgeven over voetbalbusiness zonder iets achter te houden.
Hoe stel jij jezelf het liefste voor?
Als schrijver over voetbal. Ik heb in 2006 een boek gepubliceerd met als titel ‘The Ball is Round: A Global History of Football’, een sociologische -, culturele -, economische -, technologische – en sportgeschiedenis van voetbal over de hele wereld en van daaruit begon ik presentaties te verzorgen over de geschiedenis en sociologie van voetbal. Daarna publiceerde ik een boek over de geschiedenis van het Braziliaanse voetbal ‘Futebol Nation‘ en later nog één over Engels voetbal ‘The game of our lives’, the making and the meaning of English Football’. Naast het schrijven over voetbal, politiek en sport geef ik lezingen als gastspreker in de Verenigde Staten aan een universiteit in Los Angeles en werk ik als journalist en commentator.
Wanneer wist je dat je je geheel aan het voetbal wilde gaan wijden?
Ik wilde altijd al geschiedenis-schrijver worden en op een gegeven moment realiseerde ik me dat het voetbal mij een handvat kon bieden, omdat voetbal wereldwijd aanwezig is en tegelijkertijd overal anders. Dus vanuit sociologisch oogpunt is voetbal echt een buitengewoon goede spiegel van de maatschappij, waardoor ik het in principe over de hele wereld kan bestuderen. Ergens tussen 1999 en 2002 zei ik tegen mezelf: “Dit is het terrein wat ik een tijdje wil gaan verkennen”.
Van welk professioneel profiel geniet je het meest?
Interessante vraag! Het doceren vind ik het leukst. Het is wat me het gelukkigst maakt, want wat heeft het voor zin om van alles te weten als je het niet met andere mensen kunt delen? Maar waar ik professioneel gezien het meeste uithaal is het schrijven; Er gaat niets boven schrijven, omdat het zo complex is. Bij schrijven moet je echt tot het uiterste gaan en is er geen ontkomen aan. Je kunt niet zeggen: ‘wat ik bedoelde te zeggen is …’. Het is angstaanjagend en tegelijkertijd ongelooflijk lonend.
Van wie heb je het meest geleerd over voetbal? Wie is jouw leermeester geweest?
Eduardo Galeano, de Uruguayaanse schrijver en romanschrijfster die ‘Voetbal in zon en schaduw’ schreef. In Engeland was voetbal gedurende vele jaren geen onderwerp van studie voor academici en intellectuelen maar in Latijns-Amerika, in Brazilië, Argentinië en Uruguay, waren heel veel goede auteurs en intellectuelen die er aandacht aan schonken. Ze zijn toegewijd aan het voetbal. Aan de ene kant was Galeano voor mij een grote held omdat hij me de weg wees van wat mogelijk zou kunnen zijn, en aan de andere kant was het een grote uitdaging omdat ‘Voetbal in zon en schaduw’ zo’n geweldig boek is. Het is de geschiedenis van voetbal! Dus ik voelde de uitdaging en zei tegen mezelf: ‘Oké, Galeano, je hebt de lat heel hoog gelegd, laten we eens kijken of ik het kan evenaren’.
“Als ik een speler zou mogen kiezen die voor mij belichaamt waarom ik zo van voetbal hou en die bovendien een interessant en raadselachtige personage is, dan zou ik het liefst een dag optrekken met Zidane”
Als je van een voetbalspeler, -coach of -manager de biografie zou mogen schrijven, wie zou je dan kiezen?
Ook een interessante vraag … Voetbalbiografieën zijn niet de beste ter wereld. Ik lees eigenlijk nooit biografieën van voetballers omdat ze niet authentiek zijn, je vindt er niet in wat je echt zou willen weten. Ik heb het niet over de schandalen, maar spreek in termen van emotie. Het is heel moeilijk om de emoties van je hele leven in voetbal uit te drukken en de kwaliteit van de huidige literatuur is niet zo goed. Dus, wil ik echt iemands biografie kopen of schrijven? Niet echt. Maar als ik moest kiezen, zou dat Zidane zijn. Als ik een speler moest kiezen die voor mij vertegenwoordigt wat ik leuk vind aan voetbal, maar die ik ook zie als een interessant en raadselachtig personage zie, dan is hij dat wel; Ik zou graag een dag met Zidane doorbrengen.
Je hebt geschreven over racisme in voetbal. Vind je dat de politiek een te grote rol in het voetbal speelt?
Precies het tegenovergestelde. In de voetbal-industrie bestaat er een valse illusie dat sport en politiek niet samengaan. En dat is niet waar, geloof me! Wie zegt dat ‘macht en politiek niet samengaan’ bedoelt eigenlijk te zeggen dat ‘jouw beleid niets met sport te maken heeft, maar mijn beleid is prima’. Als ik dat vanuit een neutrale positie bekijk zonder politieke argumenten te gebruiken. dan kan ik je een voorbeeld geven: De Olympische Spelen, het klassieke voorbeeld van ‘de politiek en sport gaan niet samen’. Wat is eigenlijk de oorsprong van de Spelen? Pierre de Coubertin zei dat “de Olympische Spelen een voorbeeld zijn van mannelijke deugd.” Moeten vrouwen dat dan beleefd gaan zitten toejuichen? Dus, als we accepteren dat sport gedomineerd wordt door een mannelijke aristocratie dan wordt dat beschouwd als a-politiek, maar als we vinden dat vrouwen, gekleurde mensen en mensen met een handicap minder toegang hebben tot sport dan is het ineens wel politiek? Nou, het is dus allemaal politiek … Het is de grootste hypocrisie van degenen die de macht hebben om anderen te marginaliseren en uit te sluiten. En ik vind dat we daar meer voor moeten opkomen. Ook wat betreft de aard van de internationale voetbalindustrie. Welke rol spelen de fans? Wie vertegenwoordigt hun belangen, de belangen van de mensen zonder wie voetbal niet zou bestaan? Hoe kun je ze negeren? Welke macht hebben we? Waar is hier de politiek?
“Er bestaat een valse illusie in de voetbal-industrie, dat sport en politiek niet samengaan. En geloof me, dat is niet waar!”
Waarom is er nu zoveel aandacht voor de groei van vrouwenvoetbal? Is dat vanuit de realiteit of door marketing ontstaan?
Beide. Aan de ene kant is er een wereldwijde toename van de participatie van vrouwen en hun interesse in voetbal. Het is een sociologisch feit; als je kijkt naar het aantal vrouwen dat op basisniveau speelt … In Engeland bijvoorbeeld is de snelstgroeiende sport vrouwenvoetbal, vooral onder jonge vrouwen. We hebben nu professionele competities en in veel landen komt het vrouwen EK en WK op de televisie. Als je in de stadions gaat kijken valt het meteen op! Ik zeg niet dat het al 50/50 is, maar het is duidelijk aan het veranderen. In Groot-Brittannië is 5 tot 7% van het publiek vrouw en als je kijkt naar clubs als Crystal Palace of Leicester, daar is minstens een kwart van de fans vrouw. En nog wat: Ik ging naar het Portland Timber in de Verenigde Staten en 40% op de tribune was vrouw en ik moet zeggen dat ik dat nooit eerder heb gezien in een professionele mannen voetbalwedstrijd.
Waardoor komt dat?
Wanneer je de geschiedenis van voetbal bestudeert, besef je dat wanneer een groep die niet in staat is geweest om voetbal te spelen en plotseling de mogelijkheid krijgt om dat wel te doen, de koorts toeslaat en de mensen er fanatiek in worden. Dat gebeurde onder jongeren in Spanje, bij de werkende klasse in Engeland en nu vrouwen steeds meer kansen hebben, begint de voetbalkoorts zich ook daar te ontwikkelen. Het is een realiteit en het is slechts het begin. Als we dit gesprek over tien jaar zouden hebben, zou niemand zich afvragen waarom we ons druk maken over vrouwenvoetbal. Velen zouden zeggen: waarom zijn we zo lang onwetend geweest? Het heeft de toekomst.
Voetbal is van alle sporten het meest populair, en waar het meeste geld in omgaat. Kan het als managementvoorbeeld dienen voor andere sporten of zijn er betere modellen voor handen?
Dat is een grote vraag. Over het algemeen wordt voetbal slecht beheerd. Uiteraard zijn er clubs en verenigingen die goed worden geleid, je kunt niet generaliseren, maar als je naar het globale beeld kijkt en niet alleen vanuit een Europees perspectief, wordt voetbal geplaagd door professionele nalatigheid en corruptie. Op dit moment hebben we senior executives van Conmebol en leiders van de Latijns-Amerikaanse voetbalbonden, evenals leidinggevenden van toernooien en competities en Fox America, waar steekpenningen geboden worden voor televisierechten en zo. En voor zover we weten is dat slechts het topje van de ijsberg. Ik zou de hele dag kunnen praten over hoe slecht voetbal gemanaged wordt, vooral op het niveau van de verenigingen. Dus je hebt andere modellen nodig om te volgen. Maar van andere sporten? Er zijn ook veel voorbeelden van corruptie in andere sporten, er zijn voorbeelden in volleybal, de resultaten van cricket … Wat is het alternatief? Ik vind dat je naar het beste moet kijken wat voetbal te bieden heeft in plaats van de andere kant op te kijken. De Duitse clubs worden goed geleid, net als de Duitse voetbalbond, die ondanks het feit dat de teugels streng werden aangehaald om het WK 2006 te organiseren, een goed georganiseerde federatie is: de clubs hebben geen schulden, er zijn goede vergunningen. We kunnen iets leren van dat model, in plaats van op zoek te gaan naar andere sporten die naar mijn mening geen goed voorbeeld bieden.
STUDEREN AAN HET JOHAN CRUYFF INSTITUTE
Het Johan Cruyff Institute in Amsterdam biedt een verrijkende leeromgeving met leermiddelen die gebaseerd zijn op interactief leren. We streven naar een mix van studenten uit de sport- en zakenwereld en maken het voor studenten mogelijk hun unieke ervaringen te delen en veel van elkaar te leren. Studenten worden uitgedaagd om actief deel te nemen aan creatieve uitdagingen die inzet, betrokkenheid en intuïtief denken vereisen. Informeer vrijblijvend naar onze programma’s die in september van start gaan:
- Cursus Football Business Fundamentals online (online, Nederlands)
- Cursus Sport Management Fundamentals online (online, Nederlands)
- Master in Coaching (Amsterdam, Nederlands)
- Master in Sport Management (Amsterdam, Engels)
