“Bij het Johan Cruyff College zorgen we voor de totale ontwikkeling van de topsporter; Ze studeren samen om ook van elkaar te leren en dat werkt heel stimulerend”, zegt Peter Jansen, voorzitter van de stuurgroep van Johan Cruyff Colleges
Een topsporter, of een jonge belofte die ernaar streeft dat te worden, zou zich ook op andere facetten van het leven moeten kunnen ontwikkelen. Het is bekend dat het meestal beter is om niet alles op één kaart te zetten, maar als het gaat om de keuze tussen een sportcarrière of een studie, dan wint de sport altijd. De sporter droomt van eeuwige roem. En dan zijn er allerlei eisen van de samenleving zelf. Het draagt er allemaal niet aan bij dat degenen met een buitengewoon talent in de sport, nog tijd vinden voor iets anders.
Johan Cruyff College, onderdeel van het educatief netwerk van Johan Cruyff Institute, zet al 18 jaar vraagtekens bij deze realiteit. Johan Cruyff College leidt sporters op vanuit haar vier centra in Nederland in Amsterdam, Enschede, Groningen en Roosendaal, door twee mbo-opleidingen aan te bieden: Sport & Business en Sport & Coaching.
Gebaseerd op de ideeën van Johan Cruijff, heeft Johan Cruyff College een goede formule ontworpen voor duale carrières, waarbij er rekening gehouden wordt met het topportleven en de sporters zich ook op persoonlijke vlak ontwikkelen. Peter Jansen, voorzitter van de stuurgroep van Johan Cruyff Colleges, vertelt in dit interview hoe en waarom.
Peter Jansen.
Als je Johan nu voor je had, hoe zou je hem dan vertellen hoe Johan Cruyff College in de loop der jaren veranderd is, tot wat het nu is geworden?
Toen we in 2004 van start gingen, was er in Nederland één ander merk actief: Johan Cruyff Academy in Amsterdam, die toen nog Johan Cruyff University heette. Er is nu een heel netwerk in Nederland met Johan Cruyff Institute in Amsterdam, drie Johan Cruyff Academy in Amsterdam, Groningen en Tilburg en vier Johan Cruyff College in Amsterdam, Enschede, Groningen en Roosendaal.
Wat ook veranderd is, is dat Johan Cruyff College nu niet alleen de richting Sport & Business aanbiedt, maar ook Sport & Coaching. Het is heel uniek voor Nederland, deze samenwerking tussen teams van verschillende opleidingsinstituten. Elke jaar vinden we elkaar beter waardoor de samenwerking versterkt wordt, ook die met de Johan Cruyff Foundation.
Na Johan Cruyff Academy in 1999 en Johan Cruyff Institute in 2002, werd in 2004 Johan Cruyff College opgericht. Waarom was dat belangrijk?
Johan Cruijff was zich er van bewust dat een heleboel talenten en topsporters geen vierjarige hbo-opleiding in sportmarketing kunnen of willen volgen, zoals Johan Cruyff Academy aanbiedt. Een deel van hen is jonger en zit in het voorgezet onderwijs of het middelbaar beroepsonderwijs. In het voortgezet onderwijs bestonden al topsportvriendelijke scholen, de LOOT-scholen of topsporttalentscholen. Maar in het mbo waren er nog geen speciale scholen voor talenten en topsporters. Wij vonden in 2003, net als Johan, dat we hier iets aan moesten doen. Eén jaar later ging het eerste Johan Cruyff College in Amsterdam van start, met de richting Sport & Business, een opleiding op mbo-niveau 4.
“Onze sporters studeren samen en dat is heel stimulerend omdat ze niet alleen met elkaar, maar ook van elkaar leren”
Op welke pijlers is Johan Cruyff College gebaseerd?
Via onze mbo-opleidingen van Johan Cruyff College willen we ervoor zorgen dat jonge mensen geholpen worden bij de combinatie topsport en studie. Vroeger moesten talentvolle sporters vaak kiezen voor topsport of voor studie. We bieden opleidingen aan waarbij studenten die verschillende sporten beoefenen, met elkaar studeren. Ze leren niet alleen met elkaar maar ook van elkaar. We willen met de opleiding niet alleen toewerken naar het behalen van een diploma. We geloven in ontwikkeling op drie gebieden: als beginnend beroepsbeoefenaar, als sporter en als mens. We noemen dat ook wel Total Athlete Development. Johan was van mening dat sportorganisaties zoveel als mogelijk geleid moeten worden door oud topsporters. Met de opleidingen die we binnen het Cruyff educatief netwerk aanbieden, denken we daar een mooie bijdrage aan te leveren.
Johan Cruijff was zelf nauw betrokken bij Johan Cruyff College. Wat herinner je daar vooral van en hoe kunnen wij zijn wensen het beste voortzetten?
Elke keer als ik Johan Cruijff zag, vroeg hij me hoe het met de opleiding ging. Johan had altijd vragen, zowel over de inhoud als over de organisatie. Ik was regelmatig verbaasd als ik hem weer zag, over wat hij dan nog wist. Hij was altijd geïnteresseerd in het wel en wee van de studenten. Ik herinner me nog goed dat Johan een keer bij Johan Cruyff College Amsterdam langskwam. We hadden het geheim gehouden om aandacht van buiten zoveel mogelijk te beperken. Johan heeft uitgebreid met de studenten gesproken. Binnen no time was hij met een studente in gesprek over drukpuntmassage. Aan het eind van het gesprek gaf hij de studente ook nog een advies mee, typisch voor Johan, en voor alle studenten was het een onvergetelijke ervaring.
“Johan dacht niet in problemen, maar in oplossingen. Ook toekomstige generaties sporters en docenten kunnen leren van deze goede Cruyffiaanse eigenschappen”
Nu Johan er niet meer is, moeten we extra aandacht besteden aan storytelling. Zowel studenten als nieuwe docenten moeten weten waarom Johan zich sterk heeft gemaakt voor onze opleidingen. We moeten hem in ere houden als voetballer, trainer/coach maar vooral als mens, een bijzonder mens. Johan dacht niet in problemen, maar altijd in oplossingen. Hij was daarin doelgericht, creatief, anders en soms ondeugend. Ook de toekomstige generaties sporters en docenten kunnen wat leren van deze echte Cruyffiaanse eigenschappen.
Aan Johan Cruyff College studeren sporters samen en leren ze ook veel van elkaar.
Johan Cruyff College is gebaseerd op een bijzondere manier van opleiden. Wat maakt het anders dan andere mbo-opleidingen?
Om te beginnen hebben we ervoor gekozen om sporters samen te laten studeren. In andere mbo-opleidingen worden talenten en topsporters begeleid in de opleiding waar ze zitten. Ze zitten daar in een uitzonderingspositie. Wij zetten ze bij elkaar zodat ze niet alleen met, maar ook van elkaar kunnen leren. De opleidingen van Johan Cruyff College bieden ook meer maatwerk dan andere opleidingen. We doen dat alleen wanneer een student dat nodig heeft, want niet elk sportprogramma stelt dezelfde hoge eisen aan de flexibiliteit van de opleiding. Onze belofte luidt: we hebben voor elke combinatie van sport en studie een oplossing. In de opleiding besteden we ook aandacht aan topsportvaardigheden. Voorbeelden daarvan zijn prestatiegedrag, voeding, doping, verzekeringen en het omgaan met sponsoring en zaakwaarnemers. We leveren daarmee niet alleen een bijdrage aan het opleiden van young professionals in de sportsector, maar ook aan de ontwikkeling van onze studenten in hun sport.
“We hebben voor elke duale carrière een oplossing. We leveren daarbij niet alleen een bijdrage aan de ontwikkeling van young professionals in de sportsector, maar ook aan de ontwikkeling van onze studenten in hun sport”
Wat zijn de verschillen tussen Johan Cruyff College en Johan Cruyff Academy, afgezien van het studieniveau?
Een duidelijk verschil is dat Johan Cruyff Academy één opleiding heeft in sportmarketing en Johan Cruyff College twee: één soortgelijke commercieel-economische in Sport & Business en een andere in Sport & Coaching. Deze opleiding geeft hun de mogelijkheid om later aan de slag te gaan als trainer/coach. Maar verder zijn er meer overeenkomsten dan verschillen. Dat is natuurlijk logisch omdat we allebei de visie van Johan Cruijff hoog in het vaandel hebben staan.
Hoe slagen we er in, om jonge sporttalenten ook te interesseren voor studie om een mbo-opleiding te gaan volgen?
Dat is natuurlijk vaak een hele uitdaging, want de sport staat op nummer één bij hen, maar we merken wel dat sporters het een meerwaarde vinden om met elkaar te studeren. Op een ‘normale’ school heb je als sporter een bijzondere positie. Je zit in en klas met jonge mensen die doorgaans allemaal een heel ander leven leiden en die je vaak niet begrijpen als je zo vaak gaat sporten. Datzelfde geldt voor de docenten.
Bij Johan Cruyff College studeren ze met andere sporters. Daardoor kunnen ze hun ervaringen uitwisselen en elkaar helpen en stimuleren. Er is wederzijds begrip. Ook de docenten begrijpen hen beter omdat de meeste van hen ook zelf ervaring hebben met sport op hoog niveau. Dit betekent dat ze beter in staat zijn om hen te motiveren en te inspireren. Tot slot heeft ook de inhoud van de studieprogramma’s een relatie met sport of worden de onderwerpen in een sportsituatie geplaatst. Dus geen voorbeelden over een cosmeticafabriek bijvoorbeeld, maar wel over een leverancier van sportkleding.
Welke kansen zie jij voor het Cruyff educatief netwerk?
Ik denk dat het netwerk nog veel sterker kan worden als we de samenwerking verbeteren. Het gaat daarbij niet alleen om de landelijke samenwerking tussen alle Cruyff-opleidingen, maar ook die op regionaal en plaatselijk niveau. In Amsterdam hebben we bijvoorbeeld vestigingen van Johan Cruyff Institute, Johan Cruyff Academy én Johan Cruyff College. En laten we de Johan Cruyff Foundation niet vergeten, ook onderdeel van het sociale gedachtegoed van Johan Cruijff. Een betere samenwerking kan niet alleen voordelen hebben voor onze studenten, maar ook voor de naamsbekendheid en de positie van de Cruyff-opleidingen in de markt. Het zou mooi zijn als elke opleiding jaarlijks iets doet met en voor de Johan Cruyff Foundation. Daarnaast kunnen de opleidingen veel met elkaar doen. Studenten van Johan Cruyff Academy kunnen bijvoorbeeld een rol spelen bij de begeleiding van Johan Cruyff College-studenten, in sport, studie en bij stages. En hoe mooi zou het zijn als we jaarlijks een gezamenlijke activiteit op de agenda hebben staan, georganiseerd door onze studenten.
“Veel universiteiten zeggen topsporters te ondersteunen bij hun sport en studie, maar in de praktijk mislukt dit nog vaak”
Anno 2022 zegt de meerderheid aan mbo-opleidingen dat ze topsporters begeleiden. Waarom is Johan Cruyff College nog nodig?
Veel opleidingen zeggen dat ze topsporters bij hun studie ondersteunen, zowel in het hbo als in het mbo. In de praktijk valt dat vaak tegen. We krijgen veel aanmeldingen van sporters die bij een andere opleiding begonnen zijn, maar daar niet die begeleiding hebben gekregen die ze nodig hebben. Wij helpen ze graag verder. En wij besteden, anders dan bij andere opleidingen, ook aandacht aan de ontwikkeling als sporter. We zijn daarin uniek, net als in de Cruyffiaanse wijze waarop we ons onderwijs inrichten. Natuurlijk is het daarbij wel nodig dat de sporter zelf wil investeren in de combinatie sport/studie. Wij kunnen helpen, maar we kunnen niet voor iemand anders leren. Dat moet hij of zij zelf doen. Je moet gemotiveerd zijn, zowel voor je sport als voor je studie, wat zonder twijfel een pittige uitdaging is.
“De druk op het privéleven en onderwijs neemt toe. Dit betekent dat de vraag naar personalisatie en begeleiding niet zal afnemen, maar zal toenemen. Daarin willen we graag een rol blijven spelen”
Hoe kijkt Johan Cruyff College naar de toekomst? Welke veranderingen worden de komende jaren verwacht?
We zien de toekomst met optimisme en vertrouwen tegemoet. De talentontwikkeling vraagt steeds meer inzet en tijd van jonge mensen. De druk op privéleven en opleiding wordt daardoor steeds groter. Dat betekent dat de vraag naar maatwerk en begeleiding niet zal afnemen, maar eerder zal toenemen. Wij willen hierbij graag een rol blijven spelen. Omdat er van alles verandert, moeten wij ook mee veranderen. Wij moeten ons richten op de vraag van morgen, niet op die van gisteren. Om die reden zijn we deze zomer ook met een nieuw onderwijsconcept gestart. We hebben de opleiding in onderdelen opgeknipt, die we ‘etappes’ noemen. Deze etappes maken het mogelijk om verschillen te maken in volgorde en tempo waarin een student de opleiding volgt. Hierdoor kunnen we beter aansluiten bij de wensen van de individuele student. We kunnen daardoor met de student kijken hoe we het beste kunnen aansluiten bij het trainings- en wedstrijdprogramma en bij zijn of haar de persoonlijke wensen en omstandigheden.
Wat zijn jouw eigen wensen, dromen of ambities voor Johan Cruyff College naar de toekomst toe?
Mijn eerste wens is dat wat we nu doen, in de toekomst nog beter gaan doen. Ik vind dat je nooit tevreden mag zijn. Er is namelijk altijd wat te verbeteren. De bekendheid van de opleidingen is ook een punt van aandacht. Johan Cruijff had de gewoonte om bij interviews altijd even aandacht te besteden aan ‘zijn’ Foundation en Institute en het academische netwerk. Met het overlijden van onze founder moeten we nu zelf die aandacht trekken en ook vasthouden. Dat vergt veel inspanning, want onze primaire focus blijft natuurlijk het aanbieden van opleidingen aan student-sporters.
En stilstaan is achteruitgaan. Het is belangrijk om te blijven vernieuwen. We moeten ons onderwijs bijvoorbeeld actueel houden en de begeleiding afstemmen op de steeds veranderende vraag. Hiervoor is het nodig om goede contacten te hebben, bijvoorbeeld met bonden, (topsport)verenigingen, overheden en bedrijven en andere organisaties in de sport. We zullen bijvoorbeeld ook na moeten denken over de wenselijkheid om opleidingen in deeltijd aan te bieden of om een ‘Associate Degree’ (2-jarig hbo) te ontwikkelen. Daarnaast wens ik dat we onze kennis en ervaring delen met scholen in het primair- en voortgezet onderwijs zodat ook zij beter met sporttalenten om kunnen gaan. En we moeten goed blijven luisteren naar onze studenten, maar da’s logisch!
