Pieter Kuijpers, oud-voetballer en alumnus Johan Cruyff Academy Amsterdam, lanceert het bedrijf Teamplayers Concepts, waarmee hij de voetbalindustrie bewust wil maken van de noodzaak voor een verandering van het verdienmodel, ten gunste van duurzaamheid in voetbal
Reductie van CO2 om te voldoen aan het Klimaatakkoord van Parijs blijft een grote maatschappelijke uitdaging, ook voor de sport. Zonnepanelen op stadiondaken, ledverlichting, duurzame verwarmingssystemen voor gazononderhoud, of waterkoeling in kleedkamers en kantoren, zijn duurzame innovaties die steeds vaker verwerkt worden in smart stadiums, maar er is nog een lange weg te gaan op het gebied van duurzaamheid in voetbal.
Pieter Kuijpers, oud-voetballer en alumnus van de Johan Cruyff Academy Amsterdam, vindt dat het tijd is om prioriteit te geven aan het onderwerp. Met de ambitie om een bijdrage te leveren aan een verandering van het verdienmodel in de voetbalindustrie, heeft Pieter Triple Double verlaten, het sportmarketingbedrijf waar hij de afgelopen 10 jaar heeft gewerkt, om samen met onder andere voetballer Siem de Jong van SC Heerenveen Teamplayers Concepts te lanceren. Het bedrijf is gewijd aan Duurzame ontwikkelingsdoelen in voetbal en ze werken samen met de stichting We Play Green van Morten Thorsby (UC Sampdoria) en Maarten de Fockert (Excelsior), voetballers die zich voor dezelfde zaak inzetten. We Play Green kwam onder de aandacht van Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie en verantwoordelijk voor de Europese Green Deal, met wie Pieter een eerste ontmoeting had.
Pieter Kuijpers aan het werk met het team voor Teamplayers Concepts.
Als massasport trekt voetbal de aandacht van miljarden mensen in alle geledingen van de samenleving, is het een etalage voor sponsors en vele commerciële initiatieven, heeft het een directe impact op andere bedrijfssectoren en trekt het veel aandacht van de media. Maar de veranderingen moeten ook van binnenuit komen, want het heeft geen zin om iets te communiceren waar je zelf niet aan voldoet en vaak ‘moet er iets gebeuren, voor er iets gebeurt’.
Pieter Kuijpers heeft zich voorgenomen zich in te gaan zetten voor een verandering binnen de sector die hij goed kent. In dit interview vertelt hij hoe dat gaat en welke uitdagingen het met zich meebrengt.
In hoeverre merk jij dat voetballers zich meer om duurzaamheid gaan bekommeren?
Klimaatverandering raakt iedereen en meer en meer voetballers zijn betrokken bij de samenleving en bezorgd om het klimaat. We hebben onderzoek gedaan naar de kennis van voetballers over klimaatverandering en de uitkomst was verrassend: ruim 84% is bekend met het probleem en onderkent dat dit door menselijk toedoen is. Ook geeft het overgrote deel aan dat ze zich hier zorgen over maakt. Geconcludeerd kan worden dat voetballers dus gewone mensen zijn (lacht). De uitdaging is om ze in beweging te krijgen. Sommigen aarzelen omdat ze bang zijn beschuldigd te worden van te weinig betrokkenheid bij het voetbal zelf, anderen zijn bang om het verkeerde te zeggen omdat ze geen experts zijn. Het is tijd om dat te veranderen. Voetballers hebben als rolmodel een enorm bereik en invloed op fans. Daarnaast bereiken ze ook alle lagen van de samenleving, vaak met een boodschap die veel toegankelijker en begrijpelijker is dan die bijvoorbeeld een politicus kan geven. Ik geloof hier sterk in. Nelson Mandela zei ooit: “Sport heeft de kracht om de wereld te veranderen.” Voetbal heeft bijna vier miljard fans over de hele wereld, in alle lagen van de samenleving, van alle overtuigingen, culturen, leeftijden… Als voetballers hun stem gaan gebruiken, evenals clubs, bonden en media, kunnen we een zeer belangrijke rol spelen.
Morten Thorsby zei: “If you’re a player today, you’d never play for a racist club. The same will happen with climate”. Vind jij dat ook?
Dat is een mooie uitspraak vanwege de sprekende vergelijking. Ik denk absoluut dat dit aan het veranderen is, maar ook dat het nog wel even zal duren, helaas. Klimaatverandering is nog een vrij nieuw fenomeen en het zal nog wel even duren voordat dit volledig onderdeel wordt van ons dagelijkse leven. Racisme speelt al veel langer als thema en zelfs daar is nog steeds een wereld te winnen.
“Voetbal kan veel meer een platform zijn voor wereldse thema’s, niet alleen klimaatverandering, maar ook bijvoorbeeld beweegarmoede of kansenongelijkheid”
We zijn nu bijna een jaar onderweg met ons bedrijf Teamplayers Concepts en in dat jaar voelde het soms als missionariswerk om mensen in het voetbal te overtuigen van de impact die ze kunnen bewerkstelligen en dat hier ook kansen voor het voetbal liggen. Het voetbal kan nog veel meer een platform zijn voor wereldse thema’s, niet alleen klimaatverandering, maar ook bijvoorbeeld beweegarmoede of kansenongelijkheid.
Morten Thorsby richtte We Play Green op, een platform voor voetballers die de planeet uit de klimaatcrisis willen helpen.
We kunnen nu na een jaar gelukkig ook aan een aantal concrete opdrachten werken en er zijn mooie initiatieven in gang gezet. Onze betrokkenheid bij We Play Green — de spelersbeweging die is opgericht door de Noorse voetbalinternational Morten Thorsby – is bijvoorbeeld een goede stap en opent deuren, onder andere richting Frans Timmermans. Op de achtergrond lopen er een aantal concrete en grote duurzaamheidstrajecten in het Nederlandse voetbal, die naar alle waarschijnlijkheid volgend seizoen het levenslicht gaan zien.
Wat zou er in sport – en specifiek in het voetbal – moeten veranderen, denk jij?
Toen Cristiano Ronaldo tijdens het EK een flesje cola wegzette, ontstond er ontzettend veel commotie. Iedereen vond er van alles van, maar de opmerkingen die mij het meest opvielen waren in de trant van ‘dat hij professioneel moest zijn, want deze trouwe sponsors zorgden ervoor dat hij zijn miljoenen krijgt uitbetaald’. Ik begrijp die redenering natuurlijk wel, maar die gaat er volledig van uit dat de sport alleen kan bestaan bij gratie van de grote sponsors – de Coca Cola’s, Mc Donalds en Gazproms.
Cristiano tijdens een Euro 2020 persconferentie.
Begrijp me niet verkeerd, ik veroordeel niets. De sport is een fantastisch platform dat bestaat dankzij de betrokkenheid van investeerders en sponsors en dat mogen we zeker niet afkeuren Maar ik merk wel dat ik me stoor aan weinigzeggende sponsoring en met name activaties waar snelle commercials een soort holy grail zijn.
Het is mijn wens om hier verandering in te brengen, of in ieder geval mijn steentje aan bij te dragen. Dat er nieuwe verdienmodellen ontwikkeld worden op de impact die ontstaat wanneer we ‘het goed doen’. Denk bijvoorbeeld aan beweegarmoede. Als een gemiddelde Eredivisieclub dit thema omarmt en daadwerkelijk een rol gaat spelen in het terugdringen van de beweegarmoede in de eigen regio. Dan is dit toch miljoenen waard voor diezelfde regio? Dat overstijgt toch de waarde van iedere sponsoring?! Wie durft dat dan?
“Het is belangrijk dat er nieuwe verdienmodellen ontwikkeld worden op de impact die ontstaat wanneer we ‘het goed doen’”
Ik – en gelukkig steeds meer mensen met mij – raak meer geïnspireerd door betekenisvolle partnerships en initiatieven, die in combinatie met sport echt wat bijdragen. Ik denk oprecht dat je als bedrijf geen toekomst meer hebt als je niets bijdraagt aan onze wereld. De 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) zijn inmiddels wijdverspreid en leidend hierin. De wereld beweegt zich hier naartoe. Steeds meer investeringsfondsen hebben een strikt SDG’s beleid; er wordt alleen geïnvesteerd in bedrijven die hieraan voldoen. Ook banken worden kritischer in het verstrekken van leningen, wetgeving wordt aangepast en aangescherpt en tot slot gaat de consument het simpelweg verwachten of eisen.
Hoe kan het voetbal bijdragen?
Gelukkig zijn er veel goede voorbeelden. Als je kijkt naar de sport in het algemeen, kan ik iedereen aanraden om The sustainability report te volgen. Daar vind je niet alleen hele goede artikelen en onderzoeken, maar ook veel casestudies. Daar leer je veel van de drijfveren en aanpak van anderen.
In mijn sport voetbal is nog veel te winnen. De voetbalindustrie staat niet bekend om haar duurzame karakter, maar het verrast mij hoeveel er al wél gebeurt. Voor mij is het beste voorbeeld Forest Green Rovers, een League Two club uit Engeland, die met recht de groenste voetbalclub ter wereld genoemd wordt. Ook Betis uit Sevilla vind ik een inspirerend voorbeeld, onder leiding van Ángel Haro. Ze hebben een jaar geleden het platform Forever Green gelanceerd, om duurzaamheidsinitiatieven een podium te geven en ze hebben al zo’n 50 verschillende duurzaamheidsprojecten.
“De voetbalindustrie staat niet bekend om haar duurzame karakter, maar het verrast mij hoeveel er al wél gebeurt”
Ook het Duitse voetbal vind ik het vermelden waard. Duitsland is een koploper op het gebied van duurzaamheid. Er is vorig jaar een Sustainability League geïntroduceerd, net als in de Premier League overigens, en ze hebben als eerste land een centrale missie aangekondigd: het Duitse voetbal moet klimaatneutraal worden. Ze gaan hier zelfs zo ver in dat er een plan ligt om duurzaamheid ook mee te nemen in de licentie-eisen voor het verkrijgen van een proflicentie voor clubs. Dat zijn megastappen voorwaarts. Ook wij, met het bedrijf Teamplayers Concepts en via het We Play Green platform, willen meer mensen inspireren om bij te dragen aan een meer duurzame wereld.
Hoe verliep de meeting met Europees politicus Frans Timmermans? Hoe kan de politieke bewustwording gestimuleerd worden?
Dat vind ik lastig en eerlijk gezegd zie ik dat zelfs een beetje somber in. Ik wil niet te negatief overkomen, maar ik zie de politiek vooral politiek bedrijven en ik zie nog weinig beweging vanuit de politiek richting het voetbal en specifiek het initiatief We Play Green. Ik denk enerzijds omdat politici (helaas) veel te druk zijn met het bedrijven van politiek, maar anderzijds ook omdat het voetbal niet echt een betrouwbare partner is gebleken in de laatste decennia.
Frans Timmermans is natuurlijk verantwoordelijk voor de European Green Deal en klimaatverandering heeft zijn volledige aandacht. Daarnaast helpt het dat hij een groot voetbalfan is en dat hij ook direct ziet, welke impact voetbal kan hebben op alle lagen van de samenleving die vaak heel moeilijk bereikt worden en zeker op dit thema. Die samenwerking kan krachtig zijn, alleen moet er dan van beide kanten nog wel wat gebeuren.
Een belangrijke bijeenkomst om Frans Timmermans te informeren over het We Play Green initiatief.
Ik denk daarom dat we het vooral buiten de politiek moeten zoeken, bij inspirerende leiders, bekende en invloedrijke mensen die de druk kunnen opvoeren en hopelijk ook veel meer bekende sporters die zich gaan uitspreken en de maatschappij in beweging brengen. Het begint bij bewustwording en daar is veel te winnen.
Hoe ben jijzelf met duurzaamheid bezig? Hoe kunnen we op individueel niveau bijdragen?
Ik leer ook elke dag en ben nog verre van perfect, maar ik ben wel veel minder gaan consumeren en ben bewuster van de keuzes die we maken als gezin, zoals onze keuzes in voeding, reisbewegingen, energieverbruik, afval (minder plastic), etc. Ik ben elektrisch gaan rijden en krijg binnenkort zonnepanelen op mijn dak. Maar wat verantwoordelijk duurzaam gedrag precies is en weten wanneer je het goed doet, is best complex en ik kan me voorstellen dat het daarom voor veel mensen vaak lastig is. Binnen bedrijven is er ook vaak verdeeldheid. In de boardrooms weet men vaak welke keuzes het bedrijf zou moeten maken om klimaatverandering tegen te gaan, maar ‘omgaan’ in bedrijfsvoering moet niet leiden tot ‘omvallen’ en dan zie je dus dat de veranderingen vaak langzamer tot stand komen.
In de maatschappij vervullen we grofweg vier rollen: als vriend/familielid, als werknemer of werkgever, als consument en als burger. In alle vier kom je voor keuzes te staan die van invloed zijn op het tegengaan van klimaatverandering. Als we allemaal op alle vier de rollen binnen ons eigen vermogen bewust en duurzaam zouden gaan handelen, dan zou dat toch aardig op ‘verantwoordelijk duurzaam gedrag’ moeten lijken, denk je niet?
Waar kunnen we als maatschappij veel winst behalen?
Misschien is het belangrijkste dat we collectief gaan onderkennen dat klimaatverandering een serieus probleem is. Crisis zelfs! In alle gesprekken met experts komt aan de orde dat er systematische verandering moet komen. Dit is vaak het gevolg van wet- en regelgeving. Denk aan het verhogen van belasting op vervuilende activiteiten, het subsidiëren van tech-innovatie in de energietransitie, of op een iets kleinere schaal en specifiek voor het voetbal: het collectief afspreken dat er geen plastic meer de stadions in mag.
Deze systematische verandering is nodig om harder te kunnen versnellen, omdat we het niet gaan redden als we de volledige verantwoordelijkheid bij de individuele mens neerleggen. Als mensheid zijn we er niet echt in geslaagd om onszelf te reguleren, maar het stimuleren en omarmen van dit soort collectieve afspraken heeft grote impact op ons allemaal.
Wat zijn de plannen van Teamplayers Concepts?
Met Teamplayers Concepts willen we eigenlijk nog veel meer versnellen en meer thema’s aanpakken, zoals kansenongelijkheid, beweegarmoede, de negatieve invloed van social media, etc. We willen daarnaast aantonen dat hier ook nieuwe commerciële modellen in te ontwikkelen zijn. Als we dit duurzaam willen verankeren in de sport, moet het onderdeel worden van het businessmodel van clubs, bonden en andere stakeholders.
We Play Green is nog maar net gestart en Morten Thorsby vertegenwoordigt het op dit moment vrijwel alleen. Siem de Jong spreekt zich nu meer uit in Nederland en dat zie je direct terug in de aandacht. We besteden veel aandacht aan team building, zodat we content kunnen creëren met én voor spelers, denk bijvoorbeeld aan documentaires, podcasts, etc. Op termijn willen we een grote spelersbeweging hebben met spelers van verschillende nationaliteiten die in zoveel mogelijk landen actief is. Dan kunnen we onze impact echt vergroten.
“De ongelijkheid raakt me en daar zou ik graag meer aandacht voor willen vragen via het voetbal”
Ik zou ook heel graag een documentaire maken met voetballers uit de armere landen die de noodklok luiden. Als je je verdiept in het thema ‘climate justice’ dan zie je dat veelal die landen het hardst getroffen worden door klimaatverandering, door stijging van de zeespiegel, extreme droogte, etc. De verwachting is dat er miljoenen klimaatvluchtelingen zullen komen, door de extreme weersomstandigheden. Dit zijn tevens de landen die vaak ook de laagste uitstoot hebben en dus de minste veroorzakers zijn. Die ongelijkheid raakt me en daar zou ik graag meer aandacht voor willen vragen via het voetbal. Misschien wordt het dan ook meer zichtbaar voor andere delen in de wereld.
